در ابتدا باید اشاره شود که زیارت امامزاده های که در سیره مومنین مطرح است بر اساس آموزه های کلی است که در منابع دینی بدان اشاره شده مثلا از رسول خدا نقل شده که فرمود:

« مَنْ زارَنيِ أَوْزَارَ أَحَداً مِنْ ذُرِّيَّتيِ، زُرْتُهُ يَومَ القِيامَةِ فَأَنْقَذْتُهُ مِنْ أَهْوَالِه [۱]

كسي كه من يا يكي از فرزندانم را زيارت كند، روز قيامت به زيارت او مي آيم و او را از هول و هراس آن روز رهايي مي دهم.»

و از سوی دیگر ناگفته پيداست كه زيارت فرزندان معصومين (ع) و اصحاب و خواصّ آنان، در جهت بزرگداشت انوار پاك و مطهّر حضرات معصومین است. ولی اين را نيز بايد در نظر داشت كه در زيارت امامزادگان و صالحان، توجّه به دو نكته ضروري مي نمايد:

الف) اثبات و وثاقت در وجود قبر، نخستين گام را تشكيل مي دهد. وجود امامزاده در يك مكان، از طريق تصريح معصومين (ع) و افراد مورد وثوق، شواهد مستند تاريخي و شهرت به دست مي آيد. در وثاقت و شهرت امامزادگاني همچون حضرت فاطمه معصومه و عبدالعظيم حسيني (ع) ترديدي وجود ندارد؛ اما در قبور برخي از امامزادگان جاي ترديد وجود دارد كه شايسته است در اين زمينه پژوهش به عمل آيد.[۲]

ب) در زيارت و تكريم امامزادگان و اصحاب معصومين (ع)، اصل بر ايمان، تديّن، تقوا، و قرار گرفتن آنان در مسير اهداف معصومين (ع) است؛ مگر اين كه خلاف آن ثابت گردد، همچون جعفر كذّاب و افرادي مانند او كه شناخته شده اند.[۳]بنابر این اگر در زیارت نامه ها جمله از قبیل آن در پرسش اشاره شده آمده این مطلب در واقع مبتنی بر اصول کلی است واصل هم این است که فلان امامزاد ه غیر از انتساب به ائمه از تقوا و شرایط لازم نیز بر خور دار بوده، لذا در باره او آن زیارت نامه تنظیم شده است از این رو گفتن آن جمله محذور ی ندارد. مگر این که خلافش ثابت گردد.

گفتنی است که نفس برخورداری این افراد و امامزاده ها از بارگاه و شهرت و سیره تعظیم و تکریم انان از جانب توده جامعه شاهد خوبی است بر آن که آن ها در زمان حیات انسان های صالحی بودند والا کم نبودند فرزندان معصومین که نامی از آنها نیست.

مرحوم شيخ عباس قمى در كتاب مفاتيح الجنان[۴] خود مى‌فرمايد: “در زيارت امامزادگان عظام و شاهزادگان عالي‌مقام كه قبورشان محل فيوضات و بركات و موضع نزول رحمت و عنايت الهيه است و علماى اعلام تصريح به استحباب زيارت قبور ايشان فرموده‌اند، و بحمدالله تعالى در غالب بلاد شيعه قبورشان موجود و بلكه در قرى و بريه و اطراف كوه‌ها و دره‌ها پيوسته ملاذ درماندگان و ملجأ واماندگان و پناه مظلومين و موجب تسلى دل‌هاي پژمردگان بوده و خواهند بود تا يوم قيامت و از بسيارى از ايشان كرامت و خوارق عادات هم مشاهده شده".

1.ابن قولویه قمی،كامل الزّيارات،نشر دار الکتب الاسلامیه تهران، بی تا ، ص 8 - 9.
2.مجلسی، تحفةالزائر،نشر الهادی، قم، بی تا ، ص 379 - 381 .
3.همان .
4.مفاتيح الجنان، شیخ عباس قمی، صفحه 1032.

منبع : دانشنامه ی اسلامی